หวังว่าท่านผู้อ่านคงจะไม่เบื่อ ที่ต้องมาอ่านเรื่องราวของคนแก่คนหนึ่ง ที่ไม่มีอะไรจะมาบอกเล่านอกจากเรื่องของตนเอง ขอให้คิดว่านี่เป็นสัจธรรมของชีวิต เกิด แก่ เจ็บ ตาย และท่านคงอยู่ในขั้นตอนหนึ่งของสัจธรรมนี้ เพราะไม่ใครจะหลีกพ้นสัจธรรมนี้ไปได้ ไม่ว่าจะช้าหรือเร็วเท่านั้น
ผมไม่อาจจะมองเห็นตนเองได้ว่าวันนี้แก่ชราไปมากน้อยแค่ไหน แม้จะมองดูตนเองในกระจกก็มองไม่ออก มันอาจจะชินไปก็ได้เพราะดูอยู่ทุกวัน เมื่อมาดูในภาพถ่ายจึงเห็นได้ชัดเจน
แม้ร่างกายจะเสื่อมโทรมลงไปเพียงใด ผมก็ยังไม่หนักใจเท่ากับสภาพจิตใจ หากมันเกิดมีอาการหลงลืม ความจำเสื่อม จำอะไรไม่ได้ ใครจะมาช่วยเหลือเราได้
มีวิธีเดียวเท่านั้นที่จะช่วยชลอสภาพจิตใจให้คงอยู่ในสภาพที่ดีได้คือ การฝึกความจำ บริหารสมอง ด้วยการทำงานอดิเรกด้านการใช้ระบบไอที เช่นการใช้คอมพิวเตอร์ สมาร์ตโฟน แท็บเล็ต จะเป็นการอ่านข่าวสาร อ่านเว็บไซต์ต่างๆ แม้กระทั่งเขียนบล็อก เป็นต้น ล้วนมีผลดีต่อการช่วยฝึกความจำ บริหารสมอง ได้เป็นอย่างดี
การไปท่องเที่ยวต่างจังหวัดก็เป็นอีกวิธีหนึ่งที่จะช่วยให้ชีวิตยามสูงวัย มีความสุขขึ้นได้ในระดับหนึ่ง
สุดท้ายนี้ขอเชิญชวนให้ผู้สูงวัยทั้งหลาย จงใช้ชีวิตในยามนี้อย่างมีคุณค่า น่าอภิรมย์ สมกับที่เรามีโอกาสเกิดมาชาตินี้
ข้างหลังชีวิต 